Chociaż dolegliwości takie jak bóle głowy i twarzy czy problem starych zębów są powszechnie znane, to nie wszyscy wiedzą, że problemy te fachowo określa się jako bruksizm.
Bruksizm to nawykowe, bezwolne zaciskanie lub/i zgrzytanie zębów. Objawy te wywołuje nieświadoma praca mięśni żucia.
Bruksizm występuje zarówno w dzień jak i w nocy. Bruksizm dzienny jest znacznie częstszy, ale bruksizmowi nocnemu najczęściej towarzyszy zgrzytanie zębów. Bruksizm nocny może prowadzić do zmian w stawach skroniowo-żuchwowych i napięciowego bólu głowy.
Bruksizm dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych. Statystycznie występuje u osób w przedziale między 16 a 45 rokiem życia. Najczęściej zdarza się on u osób w wieku 18-25 lat. W Europie bruksizm dotyczy 11-21% populacji. Około 40% osób z bruksizmem nie odczuwa jego objawów.
Do niedawna bruksizm uchodził za problem wyłącznie stomatologiczny (kłopoty ze zgryzem, źle dopasowane protezy). Obecnie, tę kłopotliwą chorobę leczy jednocześnie kilku specjalistów - stomatolog, neurolog, psychoterapeuta lub psychiatra i rehabilitant.
Dwa najbardziej znane objawy bruksizmu wymieniliśmy wcześniej. Są to bardzo silne zaciskanie zębów (podczas ataku bruksizmu zaciskamy szczęki nawet 10 razy silniej niż wtedy, gdy gryziemy coś twardego!) oraz zgrzytanie zębami. Ale do objawów bruksizmu należą również:
• ścieranie i pękanie, rozchwianie zębów
• przygryzanie dziąseł, krwawienie z dziąseł, zaniki przyzębia
• nieprawidłowości w stawach skroniowo-żuchwowych; ból, trzaski i przeskakiwanie żuchwy, ograniczona ruchomość żuchwy
• przewlekły ból głowy i szyi
• nadwrażliwość zębów
Nieleczony bruksizm może prowadzić do licznych konsekwencji obejmujących wiele struktur organizmu:
• narząd wzroku – m.in. bolesność w okolicy oczodołów, suchość oka, okresowe nieostre widzenie, uczucie wysadzenia oka,
• narząd słuchu - m.in. bóle ucha, szum w uszach i zaburzenia słuchu i równowagi,
• uzębienie - nadmierne ścieranie zębów, a nawet ich pękanie, zanik przyzębia oraz ubytki klinowe, obniżenie i obnażenie dziąseł, rozchwianie, przemieszczanie i nadwrażliwość zębów, podatność na pojawienie się próchnicy, krwawienia dziąseł,
• jama ustna - przegryzanie języka i policzków.
Dodatkowo mogą pojawić się przykurcze, ograniczenie mobilności głowy, bóle głowy, ucha, karku, pleców, barku, migreny, zaburzenia procesu produkcji śliny, bezsenność.
Stomatolog może zlecić wykonanie specjalnej szyny (tzw. szyny relaksacyjnej), którą zakłada się na czas snu. Zapobiega ona zgrzytaniu zębami i tarciu górnymi o dolne oraz konsekwencjom tego rodzaju nieświadomych nocnych ruchów. Nakładka musi bardzo dokładnie przylegać do zębów, dlatego dobierana jest indywidualnie i wykonywana na zamówienie.
Szyna chroni zęby przed ścieraniem, ale nie przed bólem głowy, szumem w uszach i innymi nieprzyjemnymi konsekwencjami bruksizmu. Nie likwiduje ona choroby, tylko ogranicza ona jedną z jej konsekwencji. Dlatego, aby wyleczyć bruksizm trzeba pomocy neurologa, psychoterapeuty lub psychiatry i rehabilitanta.
Ogromny wpływ na dolegliwości wywołane bruksizmem ma staw skroniowo-żuchwowy. Łatwo wyczuć i sprawdzić jego pracę, wkładając mały palec do swojego ucha. Otwierając i zamykając usta wyraźnie poczujemy jak się porusza. Problemy pojawiają się, jeżeli głowa żuchwy nie układa się prawidłowo. Aby zbadać prawidłowość pracy stawu skroniowo-żuchwowego, należy udać się do specjalisty - rehabilitanta stawu skroniowo-żuchwowego. Ja takiego znalazłam u Nas Krośnie. Nazywa się Grzegorz Skorus. Jestem Mu wdzięczna za pomoc.
Sylwia Łysiak-Teneta
Grzegorz Skorus Profirehab
Krakowska 116 (Wjazd od, Elizy Orzeszkowej) Krosno